Bài viết bạn cần đọc trước khi đầu tư crypto

Ai cũng từng là crypto newbie

Mình có nghe nói về blockchain và crypto từ 2016. Những mãi đến đầu năm 2018 mình mới bắt đầu mua crypto lần đầu tiên. Lúc đó mình đu đỉnh giá ETH khoảng $1200

Sau đó mình cũng mua coin này coin kia nhưng cũng kiểu cưỡi ngựa xem hoa chứ không hiểu rõ bản chất của thị trường, hay đồng coin đó.

Từ cuối 2019 mình mới bắt đầu tham gia xây dựng các dapp (ứng dụng phi tập trung trên Stacks). Đến 2021 thì xây dựng dự án trên BSC.

Đó là câu chuyện của mình thôi, chứ còn rất nhiều ví dụ khác xịn sò hơn.

• Hayden Adams. - Founder của Uniswap cũng mới biết đến blockchain và tự học code trong vài tháng rồi launch Uniswap luôn. Hiện tại Uniswap là một trong những sàn phi tập trung lớn nhất Bạn có thể đọc câu chuyện thành lập của Uniswap ở đây https://uniswap.org/blog/uniswap-history

• Sam Bankman - founder của sàn FTX cũng launch sàn vào 2019. Chỉ 3 năm FTX đã trở thành một trong những sàn lớn nhất thế giới

• Hoặc là một dự án Việt Nam - Coin68. Sau 4 năm đã trở thành một trong những đơn vị truyền thông lớn ở Việt Nam

Bạn có thể thấy điểm chung của những dự án crypto là founder đều rất trẻ, ham học hỏi cái mới và dám dấn thân. Có thể trước đó, họ cũng chỉ là newbie như chúng ta, cũng đu đỉnh bán đáy.

Nhưng giờ họ đã trở thành chuyên gia trong mảng tiền mã hoá.

Vì thế bạn cũng có thể làm được. Mình cũng hy vọng bài viết này một phần nào truyền được ít động lực cho bản thân bạn.

Niềm tin

Trước hết, niềm tin quyết định hành động, nhất là trong đầu tư.

Nếu bạn không có niềm tin vào thị trường, dự án hay coin bạn đang nắm giữ thì bạn lúc nào cũng trong cảm giác lo lắng.

Mà đã lo lắng thì mọi quyết định như mua, bán chốt lời đều rất cảm tính.

Có những người “nghĩ” rằng BTC có thể lên tới $500k đến 1 triệu đô nhưng giá mới dump chục phần trăm đã nơm nớp lo sợ và bán đi.

Tức là có những người có tìm hiểu về thị trường nhưng họ cũng không tin

Họ xem thị trường này là zero sum game (có người thắng có người thua như sòng bạc).

Trước khi bỏ tiền vào đầu tư crypto, bạn nên có niềm tin vào thị trường này.

Vậy làm sao để có niềm tin?

Blockchain có vĩ đại và lịch sử sẽ lặp lại?

Cơ hội khộng đến hai lần. Chúng ta thật may mắn được sống trong thời đại của Internet, của blockchain.

Sách từng đã bị cấm. Internet cũng vậy. Bây giờ nhìn lại, bạn sẽ khó hiểu tại sao chính quyền lại muốn kiểm soát công nghệ in hay Internet. Nhưng đó đã là những gì đã diễn ra và nó đang lập lại với công nghệ blockchain.

Bitcoin cũng chỉ 13 năm tuổi, mọi thứ vẫn còn quá mới.

Khi có một công nghệ mới có thể thay đổi được thế giới thì sẽ có 3 thành phần

• Người phản đối, chỉ trích

• Nhóm trung lập

• Nhóm xây dựng, ủng hộ

Nếu công nghệ đó được sử dụng rộng rãi thì nhóm xây dựng ủng hộ là những người có nhiều quyền lợi nhất. Họ là những người tiên phong, đi đầu nên phần thưởng cho họ sẽ rất lớn.

Nếu công nghệ đó thất bại thì nhóm người phản đối chỉ trích cũng không được gì.

Có thể Bitcoin nói riêng và blockchain nói chung có thể sụp đổ sau vài năm hoặc vài chục năm gì đó. Mình cũng không biết trước tương lai.

Nhưng một điều chắc chắn là trong giai đoạn phát triển như hiện nay, blockchain là một cơ hội ngàn năm trông thấy. Rất hiếm trong đời người lại có một cơ hội như vậy đâu.

Vậy bạn chọn là người chỉ trích hay di chuyển sang nhóm xây dựng?

Bitcoin và phần còn lại

Việc sẽ có một công nghệ thay thế được Bitcoin khó có thể xảy ra. Trong thị trường tiền điện tử hiện tại chỉ có Bitcoin là phần còn lại.

Phần còn lại ở đây là các dự án:

• ETH

• ETH Killer như Avalanche, Polkadot, Solana, vv

• Các dự án theo trend như GameFi, Metaverse, NFT, vv

• Stablecoin

Khi Bitcoin thành công sẽ kéo theo cả thị trường và ngược lại, Bitcoin về đồ đá thì tất cả dự án cũng đi theo.

Vì thế bạn nên tìm hiểu các vấn đề sau theo thứ tự

1. Công nghệ blockchain

2. Bitcoin

3. Ethereum và smart contract

4. Các đổi thủ của Ethereum

5. Stablecoin

6. Cách giao dịch, bảo mật, vv

7. Các trend hiện tại

Mình thấy có một sai lầm là nhiều newbie nhảy thẳng vào mua các dự án trending, memecoin mà không có kiến thức nền tảng. Điều này sẽ khiến bạn khó đi xa trong thị trường được.

Skin in the game

Skin in the game nghĩa là thay vì bạn chỉ đứng ở ngoài mua coin này, coin kia thì hãy xắn tay áo lên làm những việc cũng những builders trong thị trường.

Trước tiên, bạn có thể học smart contract để biết nó là gì, tự chạy node để validate transaction, sử dụng các ứng dụng Defi, vv

Tiếp đó bạn có thể xây dựng các sản phẩm trên blockchain cho người khác sử dụng. Ở đây không phải là tạo token lùa gà nha.

Các dự án blockchain lớn như Solana, Near, Cardano, Avalanche đều có các cuộc thi, chương trình hỗ trợ builders (hackathon, grants, funding).

Bạn có thể là developer, designer, marketer, event organizer,vv đều có thể tham gia xây dựng và nhận các phần thưởng.

Ví dụ chương trình Grants của Near Protocol https://near.org/grants/

Kết

Theo mình thì trước khi đầu tư vào crypto, bạn khoang hãy lao vào mua coin liền. Hãy giành chút thời gian để tìm hiểu lịch sử, công nghệ và cộng đồng trước để xây dựng niềm tin cho bản thân.

Khi có niềm tin từ sự hiểu biết, lúc ấy bạn mua cũng chưa muộn. Trong thời gian tới mình sẽ viết nhiều nội dung hơn về crypto. Mọi người nhớ theo dõi 😀