Chọn ngành, chọn trường gì?

Giới thiệu

Gần tới mùa 'chọn trường' nên mình cũng nhận được vài lời hỏi nhờ tư vấn như là có nên học ngành công nghệ thông tin, có nên học thương mại điện tử, cơ hội làm việc, mức lương, vv

Như mình đã nói về 'các tư vấn viên', họ rất khó để có thể đưa ra lời khuyên đúng cho 1 câu hỏi chung chung , khi họ không biết rõ hoàn cảnh người đó được

Chưa hết, đa phần những người hỏi mình đều là người thân của 'người sắp học' ngành đó như: anh, chị, người quen.

Mình thấy vấn đề hướng nghiệp cho giới trẻ có gì đó không đúng, nên mình muốn viết vài dòng.

Em thích gì?

Những người hỏi mình đều quan tâm đến việc tương lai của ngành đó, lương lậu, ngành đó xin việc có dễ không, học có khó không, trường này có 'ngon' không?

Nhưng có bao giờ bạn tự hỏi những em 12 thích học môn gì, thích làm gì trong tương lai chưa? Bạn có hỏi xem đam mê của em nó là gì chưa?

Khi bạn hỏi rồi thì mình nghĩ đa số các em cũng sẽ trả lời 'em không biết'

Hiểu bản thân

Trả lời được câu hỏi em thích gì là bước đệm để trả lời được câu hỏi đam mê của em là gì? Nếu bạn tìm được đam mê của mình thì coi như chúc mừng bạn. Cả đời bạn sẽ được làm công việc bạn yêu thích, như vậy là không cần làm việc .

Nhưng rất nhiều người trẻ hiện nay cũng chơi vơi đi tìm câu trả lời, huống hồ gì là mấy em 12. Không phải ngẫu nhiên mà câu hát Cùng lắm thì mình về quê, mình nuôi cá và trồng thêm rau" lại được share nhiều đến thế. Bởi, làm việc mình không thích trong thời gian dài là cực hình.

Hiểu được bản thân là điều nghe đơn giản nhưng vô cùng phức tạp. Chúng ta có thể sống cả đời mà vẫn chưa hiểu được mình.

Có bạn không biết mình thích gì cả, vì suốt 12 năm đèn sách chả biết gì ngoài sách giáo khoa.

Vì thế khi bắt chọn ngành, chọn trường, đa số sẽ có các lựa chọn sau:

Cố gắng thi vào ngành hot, trường top. Đậu rồi tính sau
Lựa các ngành đầu vào điểm cao rồi loại trừ. Vì đầu vào cao thì đầu ra chắc cũng sẽ chất lượng
Bạn bè rủ
Gia đình ép.
Chọn đại

Mình ủng hộ lựa chọn 1 & 2, vì điểm đầu vào cao thì chứng tỏ những học sinh này cũng chăm chỉ, siêng năng. Mà học tập ở một trường đại học xung quanh nhiều người siêng năng, chăm chỉ cũng là một động lực tốt.

Việc chọn ngành sẽ vô cùng dễ dàng nếu bạn *hiểu được bản thân mình *. Đề hiểu được bản thân thì có thể đọc sách, trải nghiệm nhiều, hoặc nhanh nhất là ở xung quanh những người trưởng thành, những người giỏi hơn mình (mentor)

Nhưng không phải ai cũng may mắn để hiểu được bản thân trong độ tuổi này, nên tốt nhất là chọn một ngành học mình có thể học được (có các môn sở trường của mình) và môi trường đại học tốt (nhiều người chăm chỉ).

Đại học là thời gian để bạn hiểu bản thân mình

Kiên nhẫn

Trong thời đại muốn gì được đó như hiện tại thì việc rèn luyện tính kiên nhẫn nên được đặt lên hàng đầu.

Giả sử sau 1 năm học bạn chọn sai ngành, sai trường. Bạn sẽ:

Thi lại trường bạn thích
Học tiếp để lấy bằng vì đã tốn 1 năm rồi.

Cho bạn chọn phương án 1, giả sử có tiếp các tình huống sau:

Ngành mới bạn chọn lại không phù hợp, bạn tiếp tục chọn ngành khác
Ngành mới bạn chọn phù hợp, bạn học và ra trường đúng hạn. Bạn trễ 1 năm ra trường so với bạn bè
Trong quá trình học, bạn thấy thích kinh doanh, bạn muốn mở 1 shop để buôn bán
Bạn được cơ hội đi du học một ngành khác
Bạn học ngành mới, đi làm 2 năm, được 1 anh đại gia cưới.
Nhà bạn trúng đất, ba má cho bạn 10 tỷ.
Nhà bạn có biến cố, bạn phải nghỉ học đi làm phụ ba mẹ

Bạn thấy đó, cuộc đời sẽ có nhiều biến số xảy ra. Bạn có kế hoạch đấy, nhưng bạn sẽ luôn đứng giữa nhiều quyết định khác nhau. Quyết định A sẽ dẫn đến những tình huống, sự kiện AA. Quyết định B sẽ dẫn đến những tình huống, sự kiện BB. Bạn phải lựa chọn nhiều ngã rẽ khác nhau cho mình.

Hiện giờ, bạn thấy quyết định chọn ngành, chọn trường thật to lớn. Nhưng 10 năm, 20 năm nữa. Bạn thấy nó cũng chả là cái đinh gì so với nhiều quyết đinh quan trọng khác.

Bạn phải hiểu là bạn không thể thay đổi được quá khứ. Nhiều bộ phim về Time Machine, khi nhân vật chính cố gắng sửa quá khứ thì bạn thấy nó sẽ ảnh hưởng như thế nào rồi đấy.

Điều quan trọng là bạn phải kiên trì, nỗ lực và cố gắng với quyết định bạn đã chọn. Ví dụ đã chọn quyết định A, thì sẽ không nhìn về B để hối tiếc, ân hận nữa. Giả sử như bạn chọn B thì cũng có hàng tá biến cố ở nhánh B đang đợi bạn đó chứ không dễ ăn đâu. Vì thế, nếu A sai thì rút kinh nghiệm để chọn tiếp E, D, F.

4 năm đại học sẽ không dài, không ngắn. Bạn chọn sai thì cũng sẽ là một ngã rẽ nhỏ trong cuộc đời mà thôi.

Kết

Nhiều bạn có thể mông lung trước quyết định chọn ngành, chọn trường. Nhưng cố lên nhé, dù bạn có chọn sai đi chăng nữa thì cũng là cơ hội để bạn hiểu bản thân mình hơn. Hãy luôn giữ cho mình một suy nghĩ dài hạn (long term) để rèn luyện tính kiên nhẫn. Những gì tốt đẹp nhất sẽ không xảy ra trong vài năm được.