3 cấp độ của sự sáng tạo
Bài viết phân tích ba cấp độ của sự sáng tạo: từ việc làm lại sản phẩm của người khác, đến cải tiến, và cuối cùng là tạo ra những đột phá mang tính cách mạng.

Sáng tạo?
Mỗi người có thể hiểu sáng tạo khác nhau. Trong một hoàn cảnh cụ thể, như các video quảng cáo của Nhật, Thái Lan; có người sẽ nói đó là sáng tạo, có người sẽ nói đó là nhảm.
Cùng nhìn một vài sản phẩm dưới đây thử xem, bạn nghĩ chúng là sáng tạo hay xàm?
Dây nịt kèm đồ khui bia
Todo tatooo - cho người hay quên
Vậy nên, mỗi người có thể nhìn nhận khác nhau, nhưng sáng tạo là là ý tưởng mới và có ích
In science, we define ‘creativity’ as an idea that is novel, good, and useful. - Michael Grybko
Cấp 1: Làm lại sản phẩm của người khác
Việc làm lại sản phẩm của người khác nó giống như đi copy vậy. Vậy copy thì có gì mà sáng tạo? Ít ra thì những người đi copy họ còn take action, họ làm. Có làm thì mới thành thói quen, thành thói quen thì mới biết biến tấu, thêm thắt các chi tiết để hoàn thiện sản phẩm.
Một số ví dụ như làm văn theo những bài văn mẫu, dịch 1 bài viết từ tiếng Anh sang tiếng Việt, localize 1 phần mềm, làm lại 1 show giống của nước ngoài. vv
TrắngTV có show mượn ý tưởng của show Lineup | Cut
Show Xếp hàng | Trắng TV
Show Line up | Cut
Lúc mới viết blog, mình chưa có ý tưởng nhiều nên cũng dịch lại một số bài từ Tiếng Anh. Lúc làm khoá học Lập trình Unity C#, mình cũng dịch lại 1 khoá nổi tiếng trên Udemy
Làm lại sản phẩm của người khác là bước đệm để tự làm sản phẩm của mình
Cấp 2: Làm lại có chỉnh sửa
Một ví dụ mình nghĩ ra ngay trong đầu là show Không cay không về và show Hot Ones
Show Không cay không về:
Show Hot Ones
Cũng là idea vừa ăn cay vừa nói chuyện , nhưng 'Không cay không về' tự nghĩ ra thêm nhiều thứ để phù hợp với khác giả Việt Nam hơn như ngồi ghế đẩu vỉa hè, có cái xô để ói, dùng đũa để gắm đồ ăn, vv
Ở cấp này, bạn không còn copy y chang của người khác nữa. Bạn biết nên bỏ phần nào, thêm phần nào để sản phẩm của bạn tốt nhất. Bạn biết thêm chất riêng, sự sáng tạo của chính bạn.
Mình nghĩ đa số mọi người từ ca sỹ, đạo diễn, lập trình viên, founders, vv đều đang ở cấp này. Vì hiện giờ rất khó để nghĩ ra một ý tưởng hoàn toàn mới 100% mà không 'đụng hàng' được.
Cấp 3 Tự nghĩ ra - Không vay mượn
Ở cấp này là cấp cao nhất, những người giỏi nhất đều ở đây. Đây thường là những ý tưởng mới nghe thì hết sức điên rồ.
Như Evan Spiegel với ứng dụng nhắn tin tự huỷ Snapchat. Hay Elon Musk với dự án thành lập công ty đưa con người lên sao hoả.
Trong quyển sách về Elon Musk, cũng đã có chia sẻ cách mà Elon Musk có những ý tưởng không những sáng tạo mà còn có khả năng thực thi chúng:
-
Học, nghiên cứu nhiều lĩnh vực
-
Đa số chúng ta lập luận dựa theo sự tương đồng , Elon Musk lập luận theo những nguyên tắt chủ chốt của những thứ xung quanh. Ví dụ, nếu cứ cải tiến nến để có được ánh sáng tốt hơn thì con người sẽ không nghĩ ra bóng điện, mà chỉ nghĩ ra được 1 loại sáp nến tốt hơn. Bởi vì ở thời chưa có điện, khi nghĩ đến ánh sáng nhân tạo, chúng ta tìm đến những thứ tương đồng mà chúng ta đã biết như nến, đèn dầu.
Vì thế, mà có một số tranh cãi là những kiến thức cũ sẽ làm chúng ta thiếu sáng tạo, phải bắt đầu với 1 beginner's mindset.
Kết
Sáng tạo là kỹ năng, phẩm chất mà mỗi chúng ta nên trau dồi từng ngày. Mình sẽ nghiên cứu thêm về chủ đề này để chia sẻ thêm trong tương lại.
Còn bạn thì sao, bạn nghĩ có các mức độ sáng tạo như thế nào và bạn đang ở cấp nào, cùng chia sẻ với mọi người nhé!
Related Posts
Discover more content you might enjoy

Vibe Coding và các nhược điểm của nó
Phân tích chi tiết các nhược điểm và rủi ro của phương pháp Vibe Coding - cách tiếp cận để AI viết code mà không cần sự giám sát của con người, giúp người đọc hiểu rõ hơn về những thách thức trong việc áp dụng công nghệ AI vào phát triển phần mềm.

Vibe Coding: Cuộc Cách Mạng Trong Phát Triển Phần Mềm
Giới thiệu khái niệm Vibe Coding - một cách tiếp cận mới trong phát triển phần mềm, nhấn mạnh sự thay đổi về tư duy và cách tiếp cận trong việc xây dựng phần mềm, giúp người đọc hiểu rõ hơn về xu hướng phát triển công nghệ hiện đại.

Tài sản và dòng tiền (Asset & Cashflow) khác nhau thế nào?
Phân biệt giữa tài sản và dòng tiền trong đầu tư, cách chúng hoạt động và tầm quan trọng của việc xây dựng dòng tiền ổn định.

Cách làm giàu bằng thực lực
Phân tích triết lý làm giàu của Naval Ravikant, người sáng lập Angel List, qua tweet storm nổi tiếng 'How to Get Rich'. Bài viết giải thích sự khác biệt giữa thịnh vượng và tiền bạc, tầm quan trọng của thu nhập thụ động, và cách xây dựng sự giàu có bền vững thông qua kiến thức chuyên biệt và đòn bẩy không cần xin phép.

Kỹ năng cần có của một lập trình viên iOS
Bài viết phân tích thống kê từ 50 công ty đang tuyển iOS developer trên ITViec.com, chỉ ra các kỹ năng cần thiết và được yêu cầu nhiều nhất như Swift, Objective-C, kiến thức về iOS SDK, kinh nghiệm phát triển ứng dụng, và các kỹ năng bổ sung như tiếng Anh và React Native. Đây là nguồn tham khảo hữu ích cho người mới bắt đầu học iOS muốn biết cần trang bị những kỹ năng gì để đáp ứng nhu cầu tuyển dụng.

Day 20 - Profitable MVP in 30 Days - Landing page
Bài viết ngày 20 của thử thách xây dựng MVP có lợi nhuận, tác giả chia sẻ về quá trình xây dựng trang landing page cho ReadingPointer.com sử dụng Hugo và Netlify. Bài viết cũng mô tả kế hoạch tạo video quảng bá sản phẩm và hướng dẫn chi tiết cách chuyển đổi tiện ích Chrome thành add-on Firefox một cách đơn giản thông qua công cụ như Get CRX và extensiontest.com.